Gdzie można się wspinać?
Zdecydowana większość obszarów udostępnionych dla taternictwa
znajduje się w Tatrach Wysokich, tj. w dolinach Rybiego Potoku, Pięciu
Stawów Polskich oraz w rejonie Hali Gąsienicowej. Szczegółowo wykaz tych
obszarów przedstawia się następująco:
w rejonie Morskiego Oka – w obrębie grani i leżących poniżej ścian
na obszarze od Przełęczy Białczańskiej poprzez Rysy, Mięguszowieckie
Szczyty i Cubrynę do Wrót Chałubińskiego, wraz z boczną granią Mnicha w rejonie Doliny Pięciu Stawów Polskich wraz z Dolinką Buczynową –
od szczytu Świnicy do Przełęczy Zawrat pomiędzy granią a czerwono
znakowanym szlakiem turystycznym oraz w obrębie grani i leżących niżej
ścian od Przełęczy Zawrat po Małą Buczynową Przełączkę w rejonie Hali Gąsienicowej – w obrębie grani i leżących poniżej
ścian od Żółtej Przełęczy przez Granaty, Kozi Wierch, Zawratową Turnię,
Świnicę do Świnickiej Przełęczy, wraz z boczną granią Kościelców po
Karb
Szczegółową mapkę omawianych miejsc znajdziesz tutaj.
Dla taternictwa udostępnione są również dwie skałki położone w
Tatrach Zachodnich. W tej części TPN można się wspinać na drogach:
W okresie występowania zagrożenia lawinowego 2 stopnia lub wyższego
do celów szkoleniowych udostępniona jest dodatkowo skałka Wapiennik.
Położona jest na Hali Gąsienicowej w niedalekiej odległości od
schroniska Murowaniec, na południowo-zachodnim zboczu Suchej Jamy.
Jaki rodzaj skał jest udostępniony do wspinania?
Obszary udostępnione dla taternictwa w Tatrach Wysokich położone są w
pasie skał krystalicznych. Są to głównie granity. Natomiast obszary
udostępnione w Tatrach Zachodnich znajdują się w strefie występowania
skał osadowych i zbudowane są z wapieni.
Obowiązki taternickie?
Taternicy nie muszą posiadać żadnego specjalnego dokumentu
potwierdzającego umiejętności taternickie, np. karty taternika. Nie
muszą również być członkami Polskiego Związku Alpinizmu ani innych
organizacji i stowarzyszeń górskich. Jedynym obowiązkiem
wynikającym z aktualnych przepisów jest konieczność zamieszczenia wpisu
do Książki Wyjść Taternickich. Dotyczy to tylko rejonów wspinaczkowych
Tatr Wysokich, czyli Doliny Gąsienicowej, Doliny Pięciu Stawów
Polskich i Doliny Rybiego Potoku. Wspinający się w żlebie Jaroniec oraz
u wylotu Doliny Lejowej nie muszą zamieszczać wpisów w Książkach.
Książki Wyjść Taternickich znajdują się w następujących obiektach:
w schronisku PTTK w Morskim Oku w schronisku PTTK w Pięciu Stawach Polskich w schronisku PTTK na Hali Gąsienicowej w COS PZA Betlejemka na Hali Gąsienicowej w budynku stacji kolei linowej na Kasprowym Wierchu
Książki Wyjść Taternickich archiwizowane są przez Tatrzański Park
Narodowy i są wykorzystywane do badań naukowych oraz w celach
statystycznych. Udostępniane są wszystkim zainteresowanym.
Czy są jakieś szczególne ograniczenia?
Podczas uprawiania taternictwa zabrania się montażu i demontażu
stałych punktów asekuracyjnych bez zezwolenia dyrekcji Tatrzańskiego
Parku Narodowego. Zezwolenie takie można otrzymać po wcześniejszym
złożeniu wniosku z określeniem rodzaju, miejsca oraz rozmiaru działań.
Można również złożyć wniosek bez określenia tych parametrów. Odpowiedni
wykaz można dosłać w terminie późniejszym. W wyjątkowych przypadkach o
zezwolenie można wystąpić po realizacji działań w ścianie.
Całkowicie zabronione jest podkuwanie lub niszczenie skały, doklejanie
chwytów czy niszczenie roślinności. Tak jak na terenie całego
parku, również w terenach udostępnionych dla taternictwa nie wolno
biwakować. Odstępstwo od tego zakazu stanowi biwakowanie w ścianie, ale
tylko w sytuacjach skrajnych, zagrażających zdrowiu i życiu. W
czasie dojścia oraz powrotu do dróg wspinaczkowych obowiązuje dojście
najkrótszą bezpieczną drogą od najbliższego szlaku turystycznego. Zaleca
się używanie tradycyjnie wykorzystywanych ciągów komunikacyjnych,
których przebieg każdy taternik powinien znać. Nie wolno dowolnie
podchodzić pod ściany, schodzić czy też przemieszczać się w terenie
udostępnionym dla taternictwa, nie stosując się do ww. zasad.
Jesteś w parku narodowym!
Wszystkie obszary udostępnione w Tatrach dla taternictwa położone są w
granicach parku narodowego. W związku z tym taternicy powinni
przestrzegać powszechnie obowiązujących zasad, które dotyczą wszystkich
odwiedzających Tatry:
Podczas przebywania w ścianie nie wolno hałasować. W trakcie
wspinania zalecane są coraz bardziej popularne radia typu
„walkie-talkie”. Nie należy pozostawiać po sobie śmieci i innych nieczystości,
ponieważ zbieranie śmieci w terenach wspinaczkowych jest niezwykle
trudne. Korzystają z nich wyłącznie taternicy, więc to jak
zanieczyszczoną i zaśmieconą ścianę czy też drogę zastaną – zależy tylko
od nich. Nie należy niepokoić zwierząt. Taternicy przebywają w miejscach,
gdzie zwierzęta szukają spokoju i schronienia. Spotkanie dzikiego
zwierzęcia nie należy do rzadkości. W takich przypadkach należy w miarę
możliwości spokojnie się oddalić bądź ominąć np. znajdujące się w
ścianie gniazdo. Nie należy niszczyć skał, np. przez podkuwanie. Nie wolno również
niszczyć roślinności i gniazd ptaków znajdujących się w ścianie.
Jaki dokument decyduje o tym, co można eksplorować?
Uprawianie taternictwa na terenie TPN reguluje Zarządzenie nr 4/2009
Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego w sprawie uprawiania
taternictwa na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Można się z nim
zapoznać tutaj. Taternicy, jak wszyscy pozostali, są
również zobowiązani do przestrzegania ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Baza noclegowa
Skałki udostępnione w Tatrach Zachodnich leżą u wylotu dolin, wobec
czego dostępność do nich nie nastręcza żadnych trudności. Dotyczy to
również obszarów udostępnionych dla taternictwa w rejonie Hali
Gąsienicowej, gdzie podejście pod ścianę z Kuźnic zabiera około dwóch
godzin. Wszystkie tereny wspinaczkowe są bardzo łatwo dostępne ze
schronisk znajdujących się w poszczególnych dolinach, które stanowią
obecnie główną bazę noclegową dla taterników. Na Hali Gąsienicowej
udostępniony jest dodatkowo tylko dla taterników budynek wynajęty od
TPN przez Polski Związek Alpinizmu, zwany Betlejemką. Znajduje się tam
baza szkoleniowa PZA. W rejonie Morskiego Oka w lipcu i sierpniu działa
obozowisko taternickie, tzw. Szałasiska. Do końca 2010 obozowisko to
zostanie jednak przeniesione w inne miejsce. Szczegóły na temat bazy
taternickiej w Tatrach znajdują się na stronie Polskiego Związku
Alpinizmu www.pza.org.pl.
Akcja „Tatry bez młotka”
Głównym celem akcji jest przygotowanie najbardziej popularnych dróg
do przejść bez konieczności wbijania haków, a także nadzór nad stanem
asekuracji na drogach taternickich. Akcja trwa od 2006 r. Jej patronami
są Fundacja Wspierania Alpinizmu Polskiego im. Jerzego Kukuczki i TOPR,
natomiast partnerami są TPN i PZA. Więcej informacji o akcji znajduje
się na stronie internetowej www.fundacjakukuczki.pl.
Wspinanie w Tatrach Słowackich
Informacje o zasadach udostępniania dla taternictwa Tatr Słowackich
można znaleźć na stronie internetowej TANAP-u. http://www.tpn.pl |